Höyük üst tabanı
Adıgey önemli bir arkeolojik yöre, Adıge Cumhuriyeti’nde 4,2 bin kültürel miras (anıt) belirlendi, bunun 3,9 bini arkeolojik anıt.
Maykop arkeoloji kültürünü ilk tanıtan kişi Nikolay Veselovkiy. Onun çalışmaları sonucu Adıgelerin eski toprağının, örneği daha başka bir yerde bulunmayan bir kültürün beşiği olduğu bütün bir dünyaya duyurulmuş oldu. Veselovskiy 175 yıl önce bugün doğdu.
Akademisyen N. İ. Veselovskiy 1897 yılında Maykop Veŝade (Oşad) Höyüğünün kazı çalışmalarını başlattı. MÖ IV. binyılın ikinci yarısına ait çok sayıda eşyayı höyükten çıkardı, bu arkeolojik yapıtlar erken bronz (tunç) çağında Kuzey Kafkasya’daki yaşam biçimini aydınlattı ve gözler önüne srrdi.
Bugünlerde arkeologların dikkatleri Adıgey’e yönelmiş durumda, yöremiz yöneticileri de bu duruma gözlerini çevirmiş durumdalar.
Tarihin tanığı olan bu yapıtları koruma altına almak için gerekli çalışmaları yapıyoruz, araştırma ve incelemeler için ülkemizin en önde gelen bilim insanlarını buraya çağırıyoruz. Bu yıl cumhuriyetimizde en az 30 kazı çalışması yapıldı. Büyük turistik bir dinlenme yeri inşası ile birlikte bu çalışmalar da yoğunlaşmış bulunuyoruz”, – dedi Adıge Cumhuriyeti Başkanı Kumpıl Murat.
Doğu Devlet Müzesi bilim çalışanı Kirill Dneprovskiy ile müzenin Kuzey Kafkasya bölümü çalışanı Kirill Yeremenko’nun birlikte Cegoko çayırında (ДжэгокIо гъэхъунэ) yürüttükleri arkeolojik kazılar sürüyor.
Bu yıl ve gelecek yıl 16 yerde kazı yapılacak. Bu yerlerden biri de bir kadın mezarlığı. İlk elde edilen bulgular-eşyalar 15. yüzyıla ve Şıthale Kültürüne ait (1). Bu buluntular: Düğmeler, altın suyu içirilmiş ve üstü gümüşle süslenmiş Adıge şapkası (pao) parçalarından oluşuyor.
Höyükten çıkardığımız eşyaların ilginç olmaları nadide olmalarına bağlı. Kesin değil, ama şapka bir Moğol şapkası görünmünde. Bunun gibi altın ve gümüş parçalarını da (ahxer) çıkardık.
Tahminimize göre bu şeyler ölü kadının giysisinin ya da örtüsünün kalıntıları”, – dedi arkeologlarla birlikte çalışan, Doğu Devlet Müzesi’nin Adıgey’de bulunan Kuzey Kafkasya Kolu çalışanı Kirill Yeremenko.
Arkeologların gün yüzüne çıkardığı bu buluntular Doğu Devlet Müzesi’nin Maykop’taki koluna (bölümüne) verilecek ve toprağımızın eksik tarih sayfalarının tamamlanmasına ve aydınlatılmasına hizmet edecek.
Ançoko İrin.i
Resimler: A. Gusev.
(1) – Şıhale, Adıgey sınırına yakın, Belaya Irmağı (Şhaguaşe) kıyısında bir yerleşim, 55 bin nüfuslu. Ruslar Şıthale’ye Beleroçensk diyorlar. 1862’de bir Kazak yerleşimi (stanitsa) olarak kuruldu. Burada bulunan kültüre Şıthale kültürü deniyor. – hcy
Adıge mak, 24 Kasım 2023