Abhazya ile Gürcistan arasında 1992’de patlak veren savaş Kafkas halkları arasında derin üzüntü ve kaygılara yol açmıştı.
Gürcistan tarafından silahlandırılan paramiliter (yarı askeri) gruplar Abhazya’ya girip yerleşim yerlerini ateşe vermeye, barışçı bir yaşam içindeki halkı soymaya ve katletmeye başlamışlardı, bu durum karşısında Abhazya’nın yardımına koşanlar arasında gönüllüler (гуфакIохэр) de yer almışlardı.
Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Çeçenistan, Dağıstan, Adıgey ve Rusya’nın değişik yörelerinden gelen gönüllüler, büyük bir uyum ve disiplin içinde Abhazların safında yer aldılar ve Abhazya’nın bağımsızlığı uğruna verilen savaşa katıldılar, – dedi Adıge Cumhuriyeti Abhazya Gönüllüleri Birliği Başkanı Kuyıj Kaplan. – Gençler kendi istekleriyle Abhazya’ya gidiyorlardı. Savaşın ilk günlerinde, çarpışmaların en şiddetli olduğu yerlerde görev aldılar ve bunun büyük bir yararı görüldü. Abhazya savaşı kazanıldı, Abhazya bağımsız ve özgür bir ülke oldu.
Adıgeyli gençler
Abhazya’nın bağımsızlığı için 200 üzeri gönüllü genç savaşa katıldı. Maykop’tan gidecek olanlar cumhuriyetimiz sivil toplum hareketi “Adıge Xase” örgütü merkezinde adlarını yazdırıyorlardı. Adıge Xase’nin o dönem başkanı ünlü yazar, bilim ve toplum insanı olan Şhalaho Abu idi, onun imzasını taşıyan belgelerle gönüllüler kardeş cumhuriyeti özgürlüğe kavuşturmak için yola koyuluyorlardı.
İlkler arasında yer aldılar
Hode Adame liderliğinde Şevgen Murat, Mıko Aslan, Beğuşe Adam, Zefes Mursadin, Kesebıy Şıham, Tulpere Mıhamet, Sihu Ramazan ve diğer gönüllüler hep birlikte er meydanında yer aldılar.
Cephedeki ilk gece 3 kahraman genç şehit düştü, bunu gören diğerleri, daha da bilenerek yiğitçe düşmana karşı koydular.
Gürcü askerleri gönüllülerin dayanışma içinde Abhazya’nın yardımına koştuklarını görmüş, Abhazya toprağını savaş yoluyla ele geçirme umutlarını yitirmiş olarak Abhazya’dan çekilmeye başlamışlardı.
Cesaretin sesi
Gönüllülerin ve Abhazya Ordusu askerlerinin kahramanlıkları tarih sayfalarında yer aldı. Saldırgan Gürcü askerleri büyük kayıplar vererek Abhaz toprağını boşalttılar. Kardeş Abhaz Cumhuriyeti şimdi bağımsız bir ülke (devlet) ve barış içinde.
30 Eylül 1993’te Abhazya özgürleşti. Abhazya’nın beklenmedik biçimde savaşı kazanmış olması çoğu dünya ülkesini şaşkına çevirmişti.
Savaşlarda silah kullanıldığı ve çok sayıda insanın öldüğü bilinen bir şey. Barışçı bir sosyal yaşam düzeni sürdürmekte olan Abhazya’da maalesef çok sayıda insan yaşamını yitirdi. Yiğitçe çarpışmış, savaşın Abhazlar yararına sonuçlanmasına katkıda bulunmuş olan gönüllüler arasında Adıgey’den gitmiş gençler de vardı. 10 kahraman Abhazya’da can verdi, bunlar Adıge ve Rus’tu.
Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Çeçenistan ve diğer yörelerden gençler de Abhazya’da kahramanca çarpıştılar ve yiğitçe can verdiler. Bu yiğitler son nefeslerine değin, kahramanca naralar atarak düşmana karşı koydular ve asla savaş alanından kaçmadılar, kardeş cumhuriyetin toprağını ve barışçı yaşam düzenini korudular.
Anıtları dikiliyor
Savaşın ilk günlerinde gönüllülere ilişkin duyduğumuz karalayıcı sözler de az değildi. Gönüllülerin yağmacı, soyguncu, uyuşturucu bağımlısı kişiler oldukları ve çıkar amaçlı olarak Abhazya’ya gittikleri söyleniyor, değişik uydurma haberler yayılıyordu.
Kim ne demiş olursa olsun, gönüllüler temiz yürekleri ile yiğitçe hareket ettiler. Ana babalarına bile haber vermeden Abhazya’nın yardımına koşan ve can veren bu gençler ebedi birer anı olarak gönüllerde taht kurdular ve gelecek kuşaklara örnek oldular.
15 Ağustos 2017’de Abhazya’da yiğitçe can veren gönüllülerin anısına Maykop’ta bir anıt açılışı yapıldı.
Adıge Cumhuriyeti Başkanı (Lışha) Kumpıl Murat, Hükümet, Parlamento, sivil toplum hareketi “Adıge Xase” ve diğer örgütler, Adıge Cumhuriyeti Abhazya Gönüllüleri Birliği ile birlikte çalışmalarını sürdürüyorlar. Uluslararası ilişkileri güçlendirmeye ve barış içinde bir arada bir yaşamı geliştirmeye çalışıyorlar. Bugün Abhazya gönüllüleri değişik iş yerlerinde çalışıyorlar, emekli olanları da var. Aramızdan ayrılmış olanları da unutmuş değiliz. Abhazya savaşına katılan gönüllülerin göğüslerinde Zafer madalyaları parıldıyor.
Şerceskale (Çerkessk) kentinde de bu yakınlarda Gönüllüler Anıtı açılacak. Anıtın açılışına Adıgey, Abhazya, Kabardey-Balkar ve diğer yerlerden gidecek kişiler de katılacaklar.
Kardeş cumhuriyetler ve yöreler arasındaki bağları güçlendirmiş olan gönüllülerin kahramanlıklarına ilişkin olarak şimdilerde kitaplar yazılıyor ve filmler çevriliyor. Abhazya’nın ilk Devlet Başkanı olan ve savaş sırasında gerçek bir kahramanlık örneği sergileyen Vladislav Ardzinba ile gönüllüler iyi bağlar kurmuşlardı. Bu arada Adıgey’in ilk devlet başkanı Carıme Aslan’ın destek ve katkıları da unutulmamalı.
İçten gelen çalışmaların kitlelere daha olumlu olarak ulaştığı gönüllüler tarafından kanıtlanmış oldu. Onlara minnettarız, birer iyi örnek sergilemiş oldular.
Yemtıl Nurbıy.
Adıge mak, 16 Ağustos 2021