Adige Cumhuriyeti Aile Ocağı Festivali
Kafkasya’da yaşayan az nüfuslu halkların gelenek, görenek ve ulusal özelliklerini koruma ve geliştirme amaçlı ve “Aile Ocağı” (Онджэкъ) adı verilen bir festival, 26-27 Kasım 2020 günlerinde Adıge Cumhuriyeti’nde yapıldı.
Festival, Rusya Kültür Bakanlığı ve V. D. Polenov adını taşıyan Rusya Ulusal Yaratıcılık Devlet Evi’nin yardımlarıyla, Adıge Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ile Cumhuriyet Ulusal Kültür Merkezi tarafından online yoluyla birlikte düzenlendi.
Festivalin amacı
Aile Ocağı Festivali’nin düzenlenme amacı, ülkede yaşayan ulusların kültürlerini daha yakından tanıma, karşılıklı öğrenme, halklar ve kültürler arası ilişkileri geliştirme ve güçlendirme, sayıca az nüfuslu ulusların yaratıcı, üretici yanlarını geliştirme ve çoğaltma, Rusya’daki kültürel mirası ve anıları gençlere aktarma, kültürel alanlarda çalışan kişilerin becerilerini geliştirme ve iş yerleri, sanat çevreleri yöneticilerini eğitme amaçlıdır, bu nedenle festivali anıların bir yankısı olarak değerlendiriyoruz.
Ulusal hatıra/anı, ulusal eğitim ve öz güven gibi konularda gençleri bilinçlendirme bağlamında önem taşıyor, bu bağlamda festival olumlu bir işlev taşıyor. Sanatsal konularla koşut olarak, eğitim ve öğretimin öneminin de arttığı festivalin düzenleyicileri tarafından belirtildi. Gelenek ve göreneklerin eski uygulanış biçiminden hareketle günümüzün yaşam koşullarına geçiş yapılabiliyor.
Katılımcıların görüşleri
Dağıstan, Karaçay-Çerkes, Astrahan ve Volgograd yöreleri, Kuzey Osetya- Alaniya, Krasnodar ve Stavropol krayları ile Adıgey festivalde yer aldılar. Festival, ulusal kültür ve sanat alanında çalışanları, folklora ilgi duyanları, tek başına şarkı söyleyenleri, şiir okuyanları, vb bir araya getirdi.
“Köke dönüş yapanlar gelişiyor” adlı, 2 – 5 kasım tarihlerinde yapılan cumhuriyet festivalinde ödül almış olanlar da festivale çağrılı idiler.
Her bir ulusun kendi özel bir tarihi vardır, bu gerçek festivalde dile getirildi. Festivalde Adıge, Lezgi ve diğer ulusların tek başlarına varlıklarını sürdürmeleri için, bu ulusların anadillerinde yazı yazmaları, eğitim görmeleri ve tarihlerini öğrenmeleri gerekir, dendi.
Festival yol gösterici
Online yoluyla bir yuvarlak masa toplantısı düzenlendi, böylece festivalin özü ve kapsamı genişletilmiş ve zenginleştirilmiş oldu.
“Aile Ocağı” etkinlik programı başarıyla uygulandı. “Yetenekler okulu” (IэпэIасэм иеджапI) adıyla ünlü, AC Devlet dans akademik topluluğu “Nalmes”in sanat yönetmeni Ĥoceye Aslan, Devlet filarmonisi “Veşutén”in (Ошъутен) sanat yönetmeni Haćeko Alıy da festivalde aktif rol aldılar.
Yuvarlak masada yer alanlar kendi kültürlerini ve birikimlerini ülke genelindeki benzeri diğer örneklerle karşılaştırdılar. Moskova, Astrahan, Volgograd ve diğer kentlerden katılanlar da kendi görüşlerini açıkladılar.
Dağıstan, Kuzey Osetya-Alaniya, Krasnodar Kray, Karaçay-Çerkes, Adıgey ve daha başka yerlerden festivale katılanlar ulusal anıya ilişkin görüşlerini ve bunun önemini vurguladılar.
Takdirle karşılandılar
AC Kültür Bakanı yardımcısı, festival komitesi başkanı, Rusya, Adıgey ve İnguşetya’nın saygın kültür emekçisi Şevapṡeko Aminet ile V. D. Polenov adını taşıyan Rusya Ulusal Yaratılar Devlet Evi birinci müdür yardımcısı, Rusya Ulusal Kültür Merkezi başkanı, RF kültür emekçisi, Rusya Hükümeti kültür ödülü sahibi bayan Meri Rusanova festival katılımcılarını kutladılar.
İlk festivale “Aile Ocağı” (Онджэкъ/Vencek) adının verilme nedeni çoğu kişiye ilginç geldi.
Meri Rusanova’nın özetleme bağlamında belirttiği görüş yaşam gerçeklerine uygun. Aile Ocağı (Vencek) birlik, beraberlik ve dayanışma ruhunu yansıtıyor. Festivale verilen ad, bu gerçeği doğruluyor.
Meri Rusanova her yıl bir festival düzenlemek gerektiğini söylediğinde büyük bir alkış aldı.
Şevapṡeko Aminet, ulusların kendi gelenek ve göreneklerini yüzyıllar içinde oluşturduklarını ve geliştirdiklerini söyledi. Katılımcılar Şevapṡeko Aminet’e ilginç sorular yönelttiler. Her ulusun gelenek ve görenek özelliklerinin o ulusun yaşamına bağlı olarak oluştuğunu, kültürün toplum içindeki farklılıkları birbirine uyumlu hale getirdiğini belirtti. Ulusal anının (tarihsel belleğin) çıkış yerleri ve başka şeyler üzerinde duruldu ve buna ilişkin konuşmalar yapıldı, festivalin kişileri ve toplumu eğittiği, toplumu ve insanı yaşam gerçeklerine uyumlu hale getirdiği anlatıldı.
Birlik anlayışı çekim merkezi işlevini görür
Ulusların büyük, özgün kültürleri, tarih öncesinden günümüze gelen gelenek ve görenekleri vardır. Festivalde belirtildiği gibi, ülkedeki kültür varlığı, ulusal birliği pekiştirecektir. Her ulus kendi ulusal kültürünü koruyarak, Rusya genel kültürü içinde seçkin bir yer edinmelidir, yaşamın dayattığı görevlerden biri de bunu gerçekleştirmektir.
Devlet enstitüleri ile yaratıcı sivil toplum örgütlerinin kültürü geliştirme alanında olumlu çalışmalarının değeri, yaşam gerçeklerini doğru algılayan kişilerin görüşleri, festivalde ortaya konmuş oldu.
Bakış açıları
AC Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü folklor bölümü başkanı, dil bilimi doktoru Çuyeko Nefset kültürel mirası toplum yararına kullanmak için bilim insanları ile devlet görevlilerinin birlikte çalışmaları gerektiğini ve bunun da başarılmış olduğunu söyledi.
Cumhuriyetin Ulusal Kültür Merkezi çalışanı Neğoy Zavır, “Köklere dönüş yapanlar gelişiyorlar” adlı bir festivalin düzenlenmiş olması, ülkedeki/Rusya’daki ulusal kültürlerin güçlenmelerine katkı sağlamıştır, dedi.
Astrahan Kültür ve Sanat Koleji müdürü, Rusya kültür emekçisi Alla Smihovskaya kültür ve eğitimin önemini vurguladı. İlginç karşılaştırmalar ve yaklaşım örnekleri sundu ve dinleyicilerin beğenisini kazandı.
AC Kültür Bakanlığı baş uzmanı, tarih bilimi akademisyeni Tevçoj Nurıyet de ulusal yaratıcı eşyalar üreten sanatçılara devletin destek vermekte olması kültürün gelişmesine bir katkıdır, dedi.
Maykop ilçesi Timiryazev beldesi (- Tulski yakınında, 1.100 nüfuslu-) Kültür Evi sanat yönetmeni Polina Mokrova müzik sanatının insanı eğittiğini, kültürün Adıgey halklarını bir araya getirdiğini, Rusların da Adıgece şarkılar söylediklerini belirtti.
AC saygın sanatçısı, dansçı, Çeçenistan sanat emekçisi ve “Rusya’nın Ruhu” adlı ödülün sahibi Yedıc Viktoriye “Veşad” (Ошъад) topluluğunun başkanı. Gençlerin Adıge dansları yoluyla eğitildiğini ve bunun önemli olduğunu söyledi.
Stavropol Kray’dan festivale katılan Gülzira Taymuhametova, Türkmenistanlı eğiticilerin Stavropol Kraya gelerek Türkmen ilçesindeki (-5 bin Türkmen-) Türkmenlerin ulusal kültürünü geliştirme çabalarına katkı sağladıklarını söyledi.
Toplantıda ele alınan konu ve sorunlar özetlenerek kitap halinde yayımlanacak.
Sayılar konuşuyor
Festival boyunca video aracılığıyla 260 gösterim sunuldu, binlerce kişi sunulan görselleri izledi.
Ünlü mimar/ressam Bırsır Abdulah’ın eskizi (çizgi tasarımı) ile Maykopta inşa edilen “Aile Ocağı” (Онджэкъ) anıtı ünlenmiş durumda, anıt ulusları bir araya getiriyor. Festival düzenleyicilerini kutluyor ve ikinci buluşmayı özlemle beklediğimizi belirtiyoruz. Ulusların festivaline hayırlı yolculuklar diliyoruz.
YEMҬIĹ Nurbıy
Adıge mak, 3 Aralık 2020
