Neheye Aslan: “Adıge Müziğini Yüceltiyor, Çizdiğimiz Yolda İlerliyoruz!”

Ünlü ulusal besteci, RF halk sanatçısı, “İslamıy” topluluğunun sanat yönetmeni Neheye Aslan 13.04.2023 günü akşamı (bugün) saat 19.30’da (yerel saatle 7.30’da) Senfonik Müzik Konserini AC Devlet Filarmonisi salonunda sunacak.

“Konser, ulusal müzik makamının (melodisinin) ilk senfonik konseri olacak, – diye belirtiyor Neheye Aslan, – Adıge müziği (makamı) ulusun öyküsünü anlatan bir varlık olma yanında, gelişmiş klasik ölçülere de uyum sağlayan bir özelliktedir. Adıgelerin yeryüzündeki varlıkları, ulusun profesyonel anlamda büyük başarılara ulaşmış olduğunu, dünyada söz konusu olan müzikler arasında Adıge müziğinin de yer almış olduğunu herkese anlatmak istiyoruz”. Besteci, ana görevinin bu olduğunu söyledi.

Bir buçuk saat sürecek konser boyunca değişik makamlar (ezgiler) sunulacak, örneğin kutlama günleri uvertürü, keman ve orkestra için “pşıneĺe-poem” (besteli uzun şiir), Meşbaşe İshak’ın romanından alınma “Bzıyıko zav” (Bzıyıko Savaşı) operasından parçalar, “İslamıy” topluluğu repertuvarından alınma altı bölümlük “Nartların Senfonisi”. “Anne (nıdeĺf) makamları (sesleri), “vıc” (dans) makamları, “Hağevıc zefak’o” rapsodisi, “Gece Düşünceleri” (Çeş gupşısexer), “Anayurt pşınaĺeleri”, “Nartların Rapsodisi” de konserin içinde yer alacak.

Senfonik müziğe makamları uygulayan kişi AC sanat uzmanı Neheye Azemat’tır.

Solistler AC halk oyucuları Olga Mamikyan ve Mışe Anzavur’dur. Devlet senfoni orkestrası şefi ise Staşu Kaplan’dır.

Neheye Aslan’ın ürettiği ezgilerin konseri Moskova Devlet Akademik Tiyatrosu ile Krasnodar’da mayıs ayında verilecek. Ardından Nalçik ve Çerkessk konserleri gelecek.

Sonbaharda, 18 Kasım’da, Neheye Aslan’ın jübilesi yapılacak ve ona yaraşır bir yazarlık konseri verilecek, “Adıge müzikali” adlı akademik makamlar festivali de düzenlenecek.

“Mısır, Çin, Bahreyn, İran ve Hollanda’dan gelecek besteciler konsere katılacaklar, – diye anlatıyor Neheye Aslan, – konserde dinlenecek ezgileri (makamları) bize gönderiyorlar, bu gibi konularda çalışıyoruz.

“Ros konsert” trafından düzenlenen turlara katılıyoruz, Rusya’daki on kent turuna beş kent daha ekledik, konserleri “İslamıy” sundu. İzleyici Adıge ezgilerini beğendi, salonların hepsi doldu, konser bitimlerinde izleyici oyuncularımızı ayakta alkışladı. Adıge makam/ezgilerinin benzersiz ve büyük bir sanatsal güç taşımakta olduğu kanıtlanmış oldu. Bunu insanlara ulaştırmak, Adıgelerin kültürünü başka uluslara tanıtmak gerekiyor.

Bunun için çabalıyoruz”. Besteci telefonunu ele alıyor, Rusya’nın değişik kentlerinde verilen “İslamiye’nin” konserlerine ilişkin izleyici alkışlarını video çekimi üzerinden gösteriyor, Kazan, Rostov, Saratov, Nijniy Novgorod ve daha birçok yerde yüksek bir kültürün insanları büyülediğini, coşkuyla karşılandığını vurguluyor.

Bu arada üç bölümden oluşan bir senfoninin Neheye Aslan tarafından bestelenmekte olduğunu da anımsatalım. “Yükselen Güneşin Melodileri” (Мелодии восходящего солнца), bestecinin senfoniye verdiği ad budur. Bunu ustalığının son yapıtı sayıyor. Yarım yıldan beri orkestra için hazırlanıyor. Senfoninin ilk bölümü Avusturyalı besteci ve orkestra şefi Gustav Mahler’in anısına ithaf edilecek. “Sevgili Yöremizin Melodileri” (Хэку гупсэм имэкъамэхэр) adını taşıyacacak ikinci bölümde dualar, çiçek hastalığı için söylenmiş ilahiler ve dans ezgileri yer alacak.

Üçüncü bölümde şimdiki yeryüzü melodilerine, batı halkları folkloruna ve caz müziğine yer verilecek.

Şu an “İslamıy” topluluğunda 60 oyuncu var. Topluluk sadece Rusya’da değil, Avrupa’da da iyi tanınıyor. Büyük profesyonel doruklara ulaşmış bulunuyor, cumhuriyetimizi tanıtan bir varlık. Sayısız takdirname ve ödül sahibi, sayı yakında daha da artacak. “İnguşetya’nın halk oyuncusu” adlı takdirname “İslamiye’nin” sanat yönetmeni Neheye Aslan ile baş solisti Hok’o Susana verildi.

“Gürcü melodileri, İtalya’nın Verdi’si, Çaykovski gibi “İslamıy” da tanınıyor, – Adıge melodilerini yükseltiyoruz, biz kendi yolumuzu kendimiz çizmiş olarak ilerliyoruz!”, – diyor Neheye Aslan.

Tev Zamir.

Adıge mak, 12 Nisan 2023